Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес 2014 жылғы 01 қыркүйекте «Қазақстанда «Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдарға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдарға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» капитал мен мүлікті жария ету ресми түрде басталды.
Мүлікті жария ету ‒ табыстарды жасыру мақсатында заңды экономикалық айналымнан шығарылған және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ресімделмеген не тиісті емес тұлғаға ресімделген мүлікке құқықтарды мемлекеттің тану рәсімі;
ҚР Президенті азаматтарды мүлікті жария етудің соңғы мүмкіндігін пайдалануға шақырды және жария ету бойынша өткізілетін науқан соңғы болатынын мәлімдеді
«Біздің бұған дейінгі әрекеттерімізге қарағанда, акция жалпыға бірдей декларациялауды енгізуге дейін әрекет етуі тиіс. Бағдарламаның жеделдігін, құпиялылығын, объективтілігін, нарықтылығын қамтамасыз ету қажет», ‒ деді Мемлекет басшысы.
Қазақстанда заңдастыру екі рет өткізілді. 2001 жылы ақшаны жария ету жүргізілді, оның барысында Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің деректері бойынша 480 миллионнан астам АҚШ доллары заңды айналымға оралды.
2006-2007 жылдары ақшадан басқа жылжымалы және жылжымайтын мүлік жария етілді. Ақшалай мәнде науқанның әсері шамамен 845 миллиард теңгені немесе шамамен 7 миллиард АҚШ долларын, яғни сол жылдың ЖІӨ-нің 8,3% - ын құрады. Екінші акцияның ерекшелігі жария еткені үшін алым болды. Ел бюджетіне шамамен 60 миллиард теңге түсті.
Бірінші рет мақсат тек банктік шоттардағы ақшаны, екінші рет жария ету акциясында ‒ мүлік пен ақшаны көрсету болды. Қазіргі жария ету жария етілетін ақшаның табыстармен мүлде танылмайтындығымен, оларға ешқандай салық салынбайтындығымен ерекшеленеді, бірақ бұл ақша банк шоттарына түсіп, атап айтқанда, бес жыл экономикада жұмыс істеуі тиіс немесе олар заңды инвестициялық құралдарға бағытталуы мүмкін.
Халықаралық тәжірибе салық салудан жасырылған немесе елден әкетілген көлеңкелі капиталдарды, мүлік пен ақша қаражатын заңдастыру бюджетті толықтырудың және халық шаруашылығын дамытуды жеделдетудің тиімді құралы бола алатынын көрсетеді.
Жария ету қорытындылары бойынша мемлекет сыртқы және ішкі көздерден жұмыс істемейтін қаражаттың қосымша ағынын күтуде, бұл экономиканы кредиттеудің артуына, көлеңкелі айналым көлемінің азаюына, сондай-ақ Қазақстан азаматтары үшін де, сондай-ақ тұтастай алғанда ел экономикасының дамуы үшін оң ықпал етудің салдары ретінде бюджетке түсетін түсімдердің ұлғаюына себепші болады.
